Táo bón khi mang thai là một trong những vấn đề thường gặp phải ở mọi thời điểm của thai kì. Theo một đánh giá của Viện Y tế Quốc Gia Mỹ (National Library of Medicine – NIH) thì có đến 11-38% mẹ bầu bị ảnh hưởng bởi táo bón trong quá trình mang thai. Cùng tìm hiểu về táo bón thai kì và những nguy hiểm của nó mang lại qua bài viết dưới đây nhé.
Mục lục
1. Táo bón khi mang thai do những nguyên nhân chính nào?
Tình trạng táo bón khi mang thai xảy ra phổ biến ở các mẹ bầu do rất nhiều nguyên nhân:
Thay đổi hormone trong cơ thể
Sự gia tăng hormone Progesterone trong cơ thể mẹ bầu là nguyên nhân chính gây ra táo bón. Progesterone làm giảm tần số và cường độ các cơn co thắt ruột đồng thời làm nhu động ruột trở nên kém hơn. Việc này gây ra sự di chuyển chậm chạp của khối phân trong ruột và làm nó trở nên khô cứng, từ đó dẫn đến táo bón khi mang thai.
Sự phát triển của thai nhi
Khi thai nhi trở nên to hơn trong bụng mẹ, nó sẽ gây chèn ép vào thành bụng làm giảm không gian của tiêu hoá và tạo áp lực lên trực tràng. Đồng thời, tử cung của mẹ phát triển gây chèn ép lên các dây thần kinh làm táo bón dễ xảy ra hơn.
Thiếu chất xơ, thiếu nước
Trong quá trình mang thai, việc nôn nghén khiến mẹ khó ăn uống, ăn uống không đủ chất đặc biệt là chất xơ. Việc này kết hợp với yếu tố mất nước do nôn nghén 3 tháng đầu dễ gây nên tình trạng táo bón khi mang thai.
Bổ sung sắt và canxi quá nhiều
Việc bổ sung đồng thời sắt và canxi làm tăng nguy cơ táo bón do chúng có cùng cơ chế hấp thu. Vì vậy, khi bổ sung 2 chế phẩm này mà không cung cấp đủ nước để hấp thu sẽ khiến chúng bị đào thải qua đường tiêu hoá gây táo bón.
Hạn chế vận động
Khi mang bầu, mẹ thường phải vận động nhẹ nhàng, ít đi lại và hạn chế khi vận động. Điều này vô tình làm nhu động ruột trở nên yếu hơn khiến phân khó di chuyển và gây nên táo bón khi mang thai.
Yếu tố khác
Ngoài các yếu tố trên, còn rất nhiều nguyên nhân khác gây nên táo bón khi mang thai như: Stress, dùng thuốc nhuận tràng liều cao, bệnh tiểu đường, nhược giáp, thói quen nhịn đi vệ sinh, xáo trộn hệ vi sinh trong cơ thể…
2. Mẹ bầu bị táo bón nguy hiểm thế nào?
Táo bón khi mang thai gây nên những nguy hiểm khôn lường cho cả mẹ bầu và thai nhi.
Với mẹ bầu:
Táo bón ảnh hưởng trực tiếp tới sức khoẻ và tâm lý người mẹ, lâu ngày dẫn đến những biến chứng như:
- Đi ngoài ra máu;
- Nứt kẽ hậu môn;
- Đau bụng vùng tiểu khung;
- Tắc ruột do khối “u phân”;
- Thay đổi tâm lý: mẹ dễ mệt mỏi, lo lắng và cáu gắt hơn;
- Sợ đi ngoài;
- Trĩ nội, trĩ ngoại;
- Suy kiệt – nhiễm độc mạn;
- Gián tiếp gây ung thư hậu môn – trực tràng;
- Ngoài ra, táo bón khi mang thai khiến mẹ phải dùng sức để rặn mỗi khi đi đại tiện, điều này làm tăng nguy cơ sảy thai, sinh non.
Với thai nhi:
Táo bón khi mang thai tưởng chừng chỉ ảnh hưởng đến mẹ nhưng trên thực tế điều này còn gây ảnh hưởng nghiêm trọng với thai nhi. Các tác động tiêu cực, âm thầm đến thai nhi có thể kể đến như:
- Gây độc thai nhi do táo bón gây tích tụ phân, làm cơ thể mẹ hấp thụ ngược lại với các chất độc hại như phenol, amoniac, indol.. có trong phân.
- Suy dinh dưỡng thai nhi: Bị táo bón cũng làm các mẹ chán ăn, thai nhi không được cung cấp đủ chất dinh dưỡng. Điều này khiến bé sinh ra bị thấp bé, thiếu cân…và giảm sức đề kháng.
3. Biện pháp phòng tránh và xử lý táo bón cho mẹ bầu
Có rất nhiều phương pháp điều trị táo bón như thuốc không kê đơn đến các phương pháp tự nhiên. Tuy nhiên, khi mang thai, việc sử dụng các biện pháp bị giới hạn hơn do lo ngại ảnh hưởng đến thai nhi và sức khoẻ của mẹ giai đoạn này cũng nhạy cảm hơn với thuốc. Vì vậy để xử lý táo bón khi mang thai, mẹ bầu nên hướng đến các biện pháp an toàn hơn như:
- Tăng cường sử dụng chất xơ từ 25-30g mỗi ngày;
- Tăng cường lượng nước nạp vào cơ thể. Các chuyên gia khuyến cáo bạn có thể nạp gấp đôi lượng nước cho cơ thể khi mang thai (từ 3-4 lít/ ngày);
- Chia nhỏ bữa ăn hằng ngày thành 5 hoặc 6 bữa. Điều này giúp dạ dày tiêu hoá thức ăn nhẹ nhàng hơn và việc di chuyển thức ăn xuống ruột kết cũng nhanh hơn;
- Tăng cường vận động nhẹ nhàng mỗi ngày giúp kích thích nhu động ruột. Bạn có thể đi bộ 20-30 phút/ngày, tập yoga, tập thể dục nhẹ nhàng..;
- Tạo lập thói quen đại tiện 1 lần/ ngày giúp duy trì phản xạ đại tiện sinh lý;
- Biện pháp cuối cùng để điều trị táo bón khi mang thai là sử dụng các thuốc nhuận tràng. Các thuốc này chỉ được chỉ định sử dụng trong thời gian ngắn do lo ngại ảnh hưởng sức khoẻ mẹ và thai nhi.Tuy nhiên với nhóm bổ sung chất xơ tạo khối động thì mẹ hoàn toàn có thể yên tâm sử dụng lâu dài do chúng không gây ảnh hưởng cho cả mẹ và thai nhi.
4. Lời kết
Táo bón khi mang thai không chỉ ảnh hưởng đến tinh thần mẹ bầu và thai nhi mà còn khiến mẹ có nguy cơ sinh non cao hơn bình thường. Tình trạng này nếu diễn ra thường xuyên sẽ khiến em bé không được cung cấp đủ chất dinh dưỡng làm bé sinh ra dễ còi xương, suy dinh dưỡng. Về lâu dài, mẹ bầu bị táo bón rất dễ mắc phải các bệnh lý như: trĩ, viêm đại tràng, ung thư đại tràng…và nhiều bệnh lý nguy hiểm khác.
Chính vì vậy, ngay khi có dấu hiệu của táo bón khi mang thai, mẹ cần kết hợp thay đổi thói quen ăn uống, vận động và thói quen đi tiêu hằng ngày để hạn chế nguy hiểm cho cả mẹ và con.